လူ႔သားအခြင့္အေရးႏွင့္ဗုဒၶကိုယံုသူအခြင့္အေရး
Human Right and Buddhist Right
ျဖဴေဖြးေအးျမေဆာင္းႏွင္းစမ်ားျဖင့္မိုးကုန္လို႔ေဆာင္းဦးကာလကိုခ်ဥ္းႏွင္း၀င္ေရာက္ခါစေအးျမတဲ့ေဆာင္းညမ်ားကိုၾကည္လင္ရႊင္ျမဴးစြာလွမ္းၾကိဳေနတဲ့ေဟမာန္ဦးကာလအခ်ိန္…
၂၁ရာစု၏ေရွးဦးပိုင္းကာလယခုလိုအခ်ိန္မ်ားသည္ကားလူသားသမိုင္းတြင္တစ္ခါမွမၾကံဳစဖူးထူးကဲစြာျဖင့္လူသားတို႔၏ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲ(Third War)မ်ားကိုကမၻာအႏွံံ႔မွအခ်ိန္တိုင္း၊ေန႔တိုင္းၾကားေနရ၊ျမင္ေနၾကရ၏။ကမၻာ့အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ကမၻာ့အေနာက္ဘက္အျခမ္းတို႔မွျမန္မာ့ပိုင္နက္ထဲသုိ႔ေန႔စဥ္လိုလို၀င္ေရာက္လ်က္ရွိေသာအင္တာနက္၊တီဗီ၊ေရဒီယုိအသံလွိဳင္းမ်ားမွတစ္ဆင့္လာေသာႏွလံုးရည္ခြ်န္သံ၊တိုက္ပြဲသံတို႔သည္ကားေအးခ်မ္းလွပတဲ့ေဆာင္းညခ်မ္းဦးမ်ားကိုပူေလာင္ေစ၊အရုပ္ဆိုးေစျပန္၏။ထုိအထဲမွအပူေလာင္ဆံုး၊အရုပ္အဆိုးဆံုးျဖစ္ေစေသာစကားတစ္ခြန္းမွာ… Human Right, လူ႔အခြင့္အေရးဟူ၍ျဖစ္၏။
“Human Right’ လူ႔အခြင့္အေရး” ဟူေသာစကားကိုပံုမွန္ျဖစ္ရိုးထက္ထူးကဲပိုလြန္စြာေျပာေနၾကားေနရသည္မွာဒီျမန္မာ့ေဟမာန္ဦးအခ်ိန္၏ထူးျခားမူတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ယင္းေလသံမ်ားသည္လည္းမိုင္ေပါင္းေထာင္ေသာင္းခ်ီျဖတ္ေက်ာ္၍ျမန္မာ့နယ္ေျမသုိ႔ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ်ခ်ဥ္းနွင္း၀င္ေရာက္တိုးေ၀ွ႔ေနျခင္းျဖစ္၏။(ဘာေၾကာင့္၀င္ရတယ္ဆိုတာကိုေျခရာလိုက္မေကာက္ခင္) အဲဒီ Human Right ဆိုတဲ့စကားဘယ္အခ်ိန္ကေနဘာေၾကာင့္စတင္ေပၚလာခဲ့တယ္ဆိုတာကိုစတင္ေလ့လာၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။
Human Right ဆိုေသာစကားကို၁၉၄၈ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာ၁၀ေန႔တြင္United NationsGeneral Assemblyမွစတင္ေမြးဖြားေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။အေမရိကန္ႏွင့္ဂ်ပန္မ်ားေၾကာင့္ပုေလးဆိပ္ကမ္း၊နာဂါဆာကီျမိဳ႕ႏွင့္ဟီရိုရွီးမားျမိဳ႕ဗုံးဒဏ္မ်ားႏွင့္အတူ ဒုတိယကမၻာစစ္ကိုအဆံုးသတ္ေပးလိုက္ေသာအခ်ိန္။လူသားမ်ားသည္လည္း၁၉၃၉မွစတင္၍၁၉၄၅အထိျဖစ္ခဲ့ေသာဒုတိယကမၻာစစ္တစ္ေလ်ာက္လံုးေဘးဒဏ္မ်ားမွရရွိေသာခါးသီးလွတဲ့သခၤန္းစာမ်ားကိုျပန္မတိုးေစရန္အထူးသတိထား၍ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ယင္းနုိင္ငံမ်ားတြင္ေနထုိင္ေသာလူသားမ်ားအားလံုးလိုက္နာရမည့္ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ(International Law)ႏွင့္ယင္းဥပေဒမ်ား၏အက်ိဳးရလာဒ္မ်ားကိုလူသားတစ္ဦးခ်င္းစီရရွိစတင္ထဲ့သြင္းသတ္မွတ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
စာေရးသူသည္တကၠသုိလ္စာသင္ခ်ိန္တစ္ခုတြင္ Human Right Subject ကိုျပေနေသာဆရာမကိုေမြးခြန္းတစ္ခုေမးလွမ္းေမး၏“Are Human Right and Buddhist Right different or not?” ဟု ျဖစ္၏။ Lectures ေပးေနေသာဆရာမသည္အေၾကာင္းမ်ားျဖင့္တူသည္ဟုျပန္ေျဖ၏။သူ၏ Reason မ်ားမွာ Human Right ဟူသည္လူသားတစ္ေယာက္ခ်င္းစီ၏အေျခခံေမြးရာပါအခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္၏၊ယင္းအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္အတူလူသားျဖစ္တည္ခြင့္ကိုႏိုင္ငံတိုင္း၊လူသားတိုင္းလိုက္နာေရးပင္ျဖစ္သည္။Buddhist Right မ်ားတြင္လည္းပါဏာတိပါတကံကိုေရွာင္ၾကည္လိုက္နာရမည္ဟုဆိုထားျခင္းသည္တူညီေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ယင္းသည္ပင္လ်င္ Universal Truth ဟုစာေရးသူကိုျပန္ေျဖ၏။
စာေရးသူကမူ၄င္းႏွစ္ခုသည္တူညီ၏ဟုဆိုျခင္းကိုျငင္းဆန္လိုက္၏။အေၾကာင္းမွာ.. မတူေသာၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။မည့္သုိ႔မတူညီသနည္းဟူမူ…
Human Right ဟူသည္ Majority Law, Minority Right ျဖစ္၍ Only Human ကို Focus လုပ္ျခင္းျဖစ္သည္(ဆရာမကလည္းလက္ခံ၏)။ Buddhist Right ဟူသည္ကား Natural Truth ျဖစ္၍ All living beings (သက္ရွိသတၱ၀ါအားလံုး)ကုိဗဟုိျပဳေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။ထုိသက္ရွိသတၱ၀ါအားလံုးကိုလည္းအကာကြယ္ေပးထား၍သက္ရွိအားလံုးတို႔၏အမွန္တရားတစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ထုိ႔ေၾကာင့္ Natural Truth ျဖစ္ေသာ Buddhist Right ကို Universal Truth ဟုဆိုပါကလက္ခံႏုိင္ေသာ္လည္းလူသားတစ္ခုတည္းအတြက္သာကာကြယ္ေပးထားေသာ၊လူသားတစ္ခုတည္းအတြက္သာမွန္ကန္ေနေသာ Human Right သည္ Universal Truth ဟုဆိုျခင္းကိုလက္မခံႏိုင္ပါဟုျငင္းပယ္ရျခင္းျဖစ္သည္။
ေဆာင္းဦးကာလျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ်ေသာျမန္မာ့ရာသီဥတုကုိျခံဳငံုၾကည့္ေသာ္လူအုပ္စုႏွစ္ခုကိုေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။တစ္ခုမွာျမန္မာ့တို႔ရဲ႕ေအးျမလွပတဲ့ေဆာင္းညမ်ားကိုအဓိပၸါယ္မဲ့ေစသူ OIC တို႔၏ႏွလံုးရည္ခ်ြန္သံ“Human Right, လူ႔အခြင့္အေရး”ဟူေသာစကား၏ လက္သည္မ်ားျဖစ္၏။ ထုိႏွလံုးရည္ခြ်န္သံမ်ားသည္ကမၻာမွာအႏၱရာယ္ႀကီးလွေသာအပူလွိဳင္းေၾကာသဖြယ္ျဖစ္၍ထုိစကား၏လက္သည္မ်ားသည္ကားေမြးကင္းစအားႏြဲ႕ေနေသာၾကက္မႀကီးႏွင့္သား၊သမီးတစ္သိုက္ကိုအပါသုတ္ခ်ီမည့္အၾကင္နာမဲ႔လင္းတငွက္ႀကီးတစ္ေကာင္ႏွင့္ဆင္တူေနျပန္၏။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာလင္းတငွက္ႀကီး၏အႏၱရာယ္၊ကမၻာ့အပူလွိဳင္းအႏၱရာယ္ႏွင့္ OIC၏ႏွလံုးရည္ခြ်န္သံကိုတစ္လက္မမွ်ေနာက္ဆုတ္မခံျပန္တြန္းလွန္ကာကြယ္မည့္ေမြးကင္းစၾကက္မႀကီးနွင့္သား၊သမီးတစ္သိုက္သမာဒို႔ျမန္မာမ်ားအုပ္စုျဖစ္၏။
ဒီေနရာမွာၾကက္မႀကီးသဖြယ္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္သုိ႔မဟုတ္လူထူေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ကာကြယ္ခြင့္ကိုအနည္းငယ္ ေျခရာခံၾကည့္ေသာ္ေအာက္ပါကဲ့သုိ႔ေသာရဲရင့္ျပတ္သားစြာျဖင့္ကာကြယ္မွဳအျပည့္ေပးေသာၾကက္မမ်ား၏တြန္ဟီးသံမ်ားကိုလည္းၾကားႏိုင္ေပသည္။
ဂ်ဴးဘာသာ၀င္ေတြအမ်ားဆံုးေနထုိင္တဲ့ အစၥေရးႏိုင္ငံကို ၀န္းရံေနေသာ ပါလက္စတိုင္းစေသာ မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားက ရည္ရြယ္ေသာ္ဟုတ္၊ မရည္ရြယ္ေသာ္ဟုတ္ လက္နက္မ်ားက်လာတိုင္းျပန္တုန္႔ျပန္ကာကြယ္လို၍တိုက္ခိုက္ေလ့ရွိတတ္သည္။ထုိအခါမူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားကအစၥေရးႏိုင္ငံကို၀ုိင္း၀န္းေျပာဆိုအျပစ္တင္ေသာအခါအေမရိကန္ကတုန္႔ျပန္ေျပာေသာစကားမွာ“ျပန္လည္ခုခံကာကြယ္ခြင့္ကိုေလးစားၾကရမယ္၊ေထာက္ခံဖို႔လိုအပ္တယ္” ဟုကာကြယ္ေပးေလ့ရွိတတ္သည္။ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္Julia Gillard ကမူဒို႔ႏိုင္ငံကမူဆလင္ေတြကိုလာဖို႔၊ေနဖို႔ဖိတ္ေခၚထားတာမဟုတ္ပါဘူး။ဒုိ႔ႏိုင္ငံကိုအခက္ခဲဒုကၡေၾကာင့္လာေနထုိင္တာကိုေတာ့လူသားခ်င္းစာနာလို႔ေနထုိင္ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ဒါေပမဲ့ႏိုင္ငံေတာ္၏ဥပေဒကိုေလးစားလိုက္နာရမယ္။သူတို႔ႏွင့္မေလ်ာ္လို႔ႏိုင္ငံဥပေဒကိုျပင္ဖို႔ေတာင္းဆိုလာရင္လံုး၀မလိုအပ္ပါဘူး။ဒို႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာဒို႔တည္ဆဲဥပေဒကိုလိုက္နာမေနႏိုင္ရင္ထြက္ၾကားၾကပါ။ဟုၾကက္မႀကီးကအေတာင္ေကာင္းေကာင္းနွင့္ကာကြယ္ေပးတတ္၏။
မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစကာမူက်ဴးေက်ာ္သူႏွင့္ခုခံကာကြယ္သူႏွစ္မ်ိဳးတြင္လူသားဆန္သူတို႔သည္ကားခုခံကာကြယ္သူကိုေထာက္ခံအားေပးဖုိ႔၀န္မေလးတတ္ၾကပါေပ။လူသည္လူ႔အသုိက္အျမံဳႏွင့္မကင္းႏိုင္၍ယင္းကုိကာကြယ္ေပးရမည့္တာ၀န္လည္းရွိၾက၏။ လူသားႏွင့္ ႏိုင္ငံတခုခ်င္းစီ၏ အနွစ္သာရတန္ဖိုးမ်ားတည္မွီရာ အနာဂါတ္ အိပ္မက္ေကာင္းမ်ား ကိုယ္စီရွိတတ္ၾကသည္။ ယင္းအသက္ေသြးေၾကာ အိပ္မက္မ်ားကို အကာကြယ္ေပးဖို႔လည္း အေရးႀကီးလွေပ၏။ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊လူမ်ိဳးႏွင့္ဘာသာမ်ားကုိခုခံကာကြယ္လ်က္အနာဂါတ္လွပေရးအိပ္မက္မ်ားျဖင့္ေတာက္ေျပာင္ေနေသာဒုိ႔ျမန္မာသည္ကားလူသားဆန္သူတို႔အတြက္မူအျပဳသေဘာေဆာင္ေသာလက္ခုပ္သံမ်ားကကမၻာကိုပဲ့တင္ရိုက္သြားေစ၏။
အလွည့္ေျပာင္းတစ္ခုမွအားနည္းခ်က္မ်ားကိုရွာ၍အခြင့္ေရးမ်ားကိုလိုက္ေခ်ာင္းေနေသာလူ႔အခြင့္ေရးအေရျခံဳလူ႔ဘီလူးႀကီးမ်ားသည္ကားအျပစ္မရွိအျပစ္ရွာ၍ျမန္မာကိုကမၻာမွာသိကၡာမဲ့ေစျပန္၏။
ျမန္မာကို လူ႔အခြင့္အေရးစကားျဖင့္ ကမၻာ့အလယ္မွာ သိမ္ငယ္ေစသူမ်ား၏ ျဖစ္တည္ခြင့္ လမ္းစဥ္မ်ားကုိျပန္ၾကည့္ေသာ္ ဒီေန႔ကမၻာမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအဆိုးရြားဆံုး လက္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္ မ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနေသာ ေဒသမ်ားအျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။
ထုိေဒသမ်ားမွ လူသားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ကမၻာ့ေျမေပၚမွ လူူသားမ်ား၏ ေမြးရာပါ လူသားအခြင့္အေရးမ်ားကို ေျပာေန၊ ေတာင္းဆိုေနမည့္အစား ကုိယ့္ကိုျပန္လွည့္ကာ ႏိုင္ငံတကာမွခ်မွတ္ေပးထားေသာ ေမြးရာပါ လူသားအခြင့္အေရးမ်ားကို အျပည့္အ၀ရရွိဖို႔ ပထမ အေရးထား ေတာင္းဆို လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။
ျမန္မာမ်ားက်င့္သံုးေသာ Buddhist Right ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ အခြင့္အေရးသည္ ဒီေန႔ကမၻာ့မ်က္ႏွာစာေပၚမွ Human Right ဆိုေသာစကားထက္ လူေျပာနည္း၊ ေသးငယ္သည္ဟု ထင္ေကာင္း ထင္ႏိုင္ေပ၏။ သုိ႔ေသာ္ လူသားမ်ားသာမက သက္ရွိမ်ား၏ ျဖစ္တည္ခြင့္မ်ားကိုလည္း အျပည့္၀ေပးႏိုင္သည့္ အႏွစ္သာအပိုင္းတြင္မူ Buddhist Right သည္ အဆမ်ားစြာ က်ယ္ျပန္႔ သာလြန္ေနသည္ကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ေပသည္။
Buddhist Right သည္ သဘာ၀အားျဖင့္မွန္ကန္ေသာ နိယာမလမ္းေၾကာင္းေပၚမွေန၍ လူကို လူဟု ျမင္တတ္ဖို႔ရန္ အခ်င္းခ်င္းေမတၱာထားမွဳ၊ နိမ့္သူေတြကို သနားဖို႔ ကရုဏာ၊ ျမင့္သူေတြအတြက္ ၀မ္းေျမာက္ေပးဖို႔ မုဒိတာ၊ နိမ့္၊ျမင့္သူေတြအတြက္ မွ်တစြာ က်င့္ၾကံဖို႔ ဥေပကၡာ၊ သုစရိတ္တရားမ်ား၊ ငါးပါးသီလ၊ ရွစ္ပါးသီလ၊ ဆယ္ပါးသီလ၊ မဂၢင္ရွစ္ပါးႏွင့္ သစၥာေလးပါး စေသာ လူ႕ျပည္ျဖစ္ တန္ဖိုးအျမင့္ဆံုး ရတနာမ်ားျဖင့္ ေဘာင္ကြပ္ေပးထားေသာ ႏွလံုးသားႏွင့္ ပညာမ်က္စိတစ္စံုကိုလည္း တပ္ဆင္ေပးထားေပသည္။
ျမန္မာတို႔၏ ယဥ္ေက်းမွဳမ်ားႏွင့္ လူသားဆန္မွဳ က်င့္၀တ္ ဂုဏ္တန္ဖိုးမ်ားကို ေဆာင္ၾကဥ္းထားေသာ Buddhist Right မ်ားသည္ကား ေခတ္စနစ္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနျခင္းေၾကာင့္ ဆယ္စုႏွစ္ငါးခုၾကာမွ် မီးက်ီးျပာဖံုး၊ ၀က္စားက်င္းမွ ပတၱျမားကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနခဲ့ရသည္။ ထုိပတၱျမားမ်ား၏ တန္ဖိုးေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့ရသကဲ့သို႔ ဖံုးဖိခံ ပတၱျမားႏွလံုးသား ပိုင္ရွင္မ်ားျဖစ္ေသာ ျမန္မာတို႔၏ ဂုဏ္တန္ဖိုးသည္လည္း ၀က္စားက်င္းမွာသာမက ကမၻာမွာပါ ေပ်ာက္ကြယ္လ်က္ အေမ့ခံ၊ အပယ္ခံလူသားမ်ားအျဖစ္ အထီးက်န္လွတဲ့ ခရီးရွည္ႀကီးကို သိမ္ငယ္စြာျဖင့္ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကရေပသည္။ ျမန္မာ၏ အဘက္ဘက္မွ နိမ့္က်ျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္းတို႔သည္ကား ဖံုးဖိခံ ပတၱျမားႏွင့္တူေသာ ဘာသာေရးေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ၊ ညစ္ေပေနေသာ ၀က္စားက်င္းသဖြယ္ စနစ္ဆိုးေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္ကို အေၾကာင္းမွန္ကို ျခေသၤ့မ်ားလို မွန္ကန္စြာ လိုက္ရွာႏိုင္စြမ္းသူမ်ားသည္ကား ရွင္းလင္းစြာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ျပီးျဖစ္ေပသည္။
မည္သို႔ပင္ အတိတ္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ပါေစ စနစ္သစ္မ်ားနွင့္ ျမန္ဆန္စြာေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာႏွင့္အတူ အနာဂါတ္ လင္းလက္ခြင့္မ်ားအတြက္ ဒီေန႔ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို တန္ဖိုးထားျခင္းျဖင့္ လူသားတန္ဖိုးကို ေဖၚက်ဴးဖို႔ လိုအပ္လာေပသည္။ ျမန္မာတို႔၏ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ လူ႔က်င္၀တ္၊ ဂုဏ္တန္ဖိုးမ်ားစြာသည္ Buddhist Right တြင္ တည္မွီေနရကား Buddhist Right ကို ပရိုမိုးရွင္းလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ဒုိ႔မ်ား၏ ဂုဏ္တန္ဖိုးကိုလည္း ကမၻာ့အလယ္တြင္ Human Right သမားမ်ားကို Beyond ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾက၊ ေစာင့္ထိန္းၾကရမွာျဖစ္သည္။ လက္ရွိတြင္ Buddhist Right ကုိ ဘယ္ေလာက္ပင္ ကမၻာ့အေျပာ၊ အျမင္အားျဖင့္ က်ဥ္းေျမာင္း၊ ေသးငယ္သည္ဟု ထင္ၾကပါေစ၊ လက္ေတြ႕အႏွစ္သာရပိုင္းတြင္ မ်ားစြာက်ယ္ျပန္႔ သာလြန္ေနေၾကာင္းကုိ ျမန္မာမ်ား သက္ေသျပၾကရမည့္ ေခတ္စနစ္ႏွင့္ ေရာသမေမႊထားေသာ ဘ၀ေပးတာ၀န္ တစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။
Human Right အပူလိုင္းမ်ားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္ပင္ ျမန္မာတို႔၏ ေအးခ်မ္းလွပေသာ ေဆာင္ညမ်ားကို ဖ်က္ဆီးေနၾကပါေစ၊ Buddhist Right ကိုျမွင့္တင္ေပးျခင္းျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏ တန္ဖိုးဂုဏ္သိကၡာမ်ားႏွင့္အတူ ေအးခ်မ္း၊ လွပတဲ့ေဆာင္းဦးညမ်ားကို ျပန္လည္လန္းဆန္း လွပလာေစဖို႔ အားလံုး၀ုိင္း၀န္း အသက္သြင္းၾကပါစုိ႔…..။
အရွင္ပညာ
၂၁.၁၁.၂၀၁၂
ကိုးကားဆိုက္မ်ား
1. http://en.wikipedia.org/wiki/Human_Rights_Day
2. http://en.wikipedia.org/wiki/World_War_II
3. .http://concernedamericancitizens.wordpress.com/category/australian-prime-minister-understands-how-to-make-muslims-assimilate/
4. http://en.wikipedia.org/wiki/Prime_Minister_of_Australia
5. http://www.buddhanet.net/e-learning/5minbud.htm