၁။မူလအေျခခံသေဘာတရား
၂။ က်င့္၀တ္သိကၡာ
မူလအေျခခံသေဘာတရားမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ားသည္ အေျခခံအားျဖင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အဆံုးအမမ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆရပါသည္ ... ။
ဥပမာအားျဖင့္ ... ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သမိုင္း အေထာက္အထားမ်ားအရ အေနာ္ရထားမင္းမွသည္ သီေပါမင္းအထိ ... ခတ္အဆက္ဆက္၌ က်င့္သံုးခဲ့ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္မ်ားသည္ အႂကြင္းမဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္အတြင္း ျဖတ္သန္းခဲ့သည္သာ ျဖစ္ေပသည္ ... ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးေခတ ္ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အယူအဆ၌ ထူးျခားေသာ ... အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ား ... မေတြ႕ရဘဲ
မင္းက်င့္တရား (၁၀) ပါး
နာယကဂုဏ္ (၆) ပါး
ဟူေသာ က်င့္၀တ္ သိကၡာမ်ားအေပၚ အေျခတည္၍ တိုင္းျပည္အား စီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့ၾကေလသည္။
မင္းက်င့္တရား(၁၀)ပါး
1. လွဴဒါန္းျခင္း
2. သီလေဆာက္တည္ျခင္း
3. ေပးကမ္းစြန္႕ႀကဲျခင္း
4. ရိုးသား တည္ၾကည္ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း
5. ႏူးညံ့ သိမ္ေမြ႕ျခင္း
6. အဌဂၤသီလ ေဆာက္တည္ျခင္း
7. အမ်က္ မထြက္ျခင္း
8. သည္းခံျခင္း
9. ျပည္သူကို မၫွဥ္းဆဲျခင္း
10. ျပည္သူကို မဆန္႕က်င္ျခင္း စသည္တို႕ျဖစ္ပါ၏။
(မွန္နန္းမဟာ ရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီး။ စာ -၃၈)
ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အယူအဆမ်ား၏ မူလ အေျခခံ အေၾကာင္းတရားမ်ားသည္ ... မင္းက်င့္တရား (၁၀) ပါး ဟူေသာ က်င့္၀တ္ သိကၡာမ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္ ... ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ... တိုင္းျပည္အား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္အားျဖင့္ (၂) မ်ဳိး (၂) စား ရွိခဲ့ၿပီး တနည္းအားျဖင့္ ... ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတေလ်ာက္ ထြန္းကားခဲ့ေသာ ... အႂကြင္းမဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္ စနစ္အား လံုး၀ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစ၍ သမၼတႏိုင္ငံ ထူေထာင္ခဲ့ၾကပါသည္ ... ။ ထို႔သို႔ ထူေထာင့္ခဲ့ရာ၌ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး (၁၉၄၈-၁၉၆၂) ထိ ပါလီမန္ ဒီမိုဒီမိုကေရစီ စနစ္အား ၁၉၄၇ အေျခခံ ဥပေဒျဖင့္ (၁၄) ႏွစ္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္ ... ။ (၁၉၆၂) မတ္လ (၂) ရက္ေန႔၌ စစ္တပ္မွ အာဏာသိမ္း၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေစၿပီး (၁၉၇၄-၁၉၈၈) ထိ စစ္တပ္မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အရပ္ဘက္သို႔ အသြင္းေျပာင္း၍ ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီဟု ေခၚေသာ တစ္ပါတီ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္ျဖင့္ (၁၉၇၄) ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအား ျပဌာန္းကာ တိုင္းျပည္အား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္ ... ။ ဤအေျခအေနမ်ားအား ေလ့လာေသာအခါ ... ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၌ အယူအဆ အေတြးအေခၚ မ်ားသည္ အေနာက္တိုင္း ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚ မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုရေပမည္ ... ။
မ်က္ေမွာက္ကာလ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနအေပၚ၌ ... ေရွးေခတ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အယူအဆမ်ား၏ သက္ေရာက္မႈ အတိုင္းအတာ (သို႔မဟုတ္) ေရွးေခတ္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး အယူအဆမ်ားသည္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္အေပၚ မည္မွ် အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိသနည္း ဆိုေသာ ေမးခြန္းအား ဤေနရာမွ ေျဖဆိုလွ်င္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ မရွိေၾကာင္း ... ေတြ႕ရေပမည္သာ ျဖစ္ပါသည္ ... ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး ... ဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ားသည္ ကိုယ္ပိုင္ မူဟန္ေပ်ာက္လွ်က္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံရပ္ျခား ... ၊ အထူးသျဖင့္ အေနာက ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားမွ ေကာင္းႏိုးရာရာမ်ားအား ေရြးခ်ယ္၍ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမည့္ ပံုစံမ်ားကို ယူေဆာင္ၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနေသာ ျဖစ္စဥ္တေလွ်ာက္ ဆက္စပ္ ေတြးေခၚ၍ ေဆြးေႏြးေနခဲ့ၾကဟန္ ရွိပါသည္ ... ။
သို႔ေသာ္လည္း ... မွန္ကန္ေသာ လမ္းစဥ္ တစ္ခုကိုကား တိတိက်က် သတ္မွတ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းကား မရွိခဲ့ ေသးေခ် ... ။ ဤသည္မွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း ... ။
ဤအေျဖအား မေျဖဆိုမီ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာ အခ်က္အလတ္မ်ားအေပၚ ေလ့လာရာ၌ ေအာက္ပါအခ်က္ အလက္မ်ားသည္ ျပန္လည္ သံုးသပ္သင့္ေပသည္ ... ။
1. ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အႂကြင္းမဲ့သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္အတြင္း ရွည္လ်ားစြာ ျဖတ္သန္းခဲ့ျခင္း။
2. ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတေလ်ာက္ ႏွစ္ေပါင္း တေထာင္ေက်ာ္၌ ႏွစ္ေပါင္းကိုးရာေက်ာ္ခန္႔သည္ အခ်င္းခ်င္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျပည္ပႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ရွည္လ်ားစြာ စစ္မက္ ျဖစ္ပြါးေနခဲ့ျခင္း။
3. အေနာ္ရထားမင္း လက္ထက္မွ ထူေထာင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအား သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ျပန္လည္ စုစည္းခဲ့ရျခင္း၊ ထိုစည္းလံုးမႈ ပ်က္ျပားေနေသာ ကာလမ်ား၏ အက်ဳိးဆက္မ်ား။
4. ကမာၻေပၚ၌ ေခတ္စနစ္ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးေနၾကေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အစိုးရမ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အႂကြင္းမဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္စနစ္ႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္မ်ားသာ ထြန္းကား ခဲ့ျခင္း၊
5. ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္တေလ်ာက္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ျခင္းထက္ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ဖိႏွိပ္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ျခင္း၊ ႏိုင္လို မင္းထက္ လုပ္ျခင္း၊ မိမိ အင္အား သာလာပါက တဖတ္သားအေပၚ အႏိုင္ယူ ဗိုလ္က် လိုျခင္း၊ မနာလိုျခင္း၊ မိမိအနစ္နာ ခံခဲ့ရျခင္းအေပၚ ျပန္လည္၍ အခြင့္ထူးမ်ားရယူ လိုျခင္း၊ ရာထူးစည္းစိမ္ အထူး မက္ေမာျခင္း၊ ေငြေၾကး၊ တန္စိုးလက္ေဆာင္ မက္ေမာျခင္း၊ မိမိ၏အရွိန္ အ၀ါျဖင့္ မိမိတို႔ မိသားစု ေဆြမ်ဳိးသာခ်င္း ေကာင္းစားေရးအား ဦးစြာ လုပ္ေဆာင္ေနၾကျခင္း။
6. စည္းလံုးမႈ လံုး၀မရွိျခင္း။
7. စနစ္တက် တိုင္ပင္ စည္းေ၀းမႈ လံုး၀မရွိျခင္း။
8. လူလူခ်င္း စာနာစိတ္ အလြန္ အားနည္းျခင္း။
9. ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ လမ္းစဥ္အား က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ေသာ္လည္း အတၱ၀ါဒႏွင့္ အနတၱ လမ္းစဥ္အား ႏိုင္ငံေရး၌ မွန္ကန္စြာ သေဘာေပါက္ နားလည္မႈ အလြန္အားနည္းေနျခင္း။
10. ေငြေၾကး၊ ရာထူးထက္ပို၍ လူကို တန္းဖိုးထား တတ္ေသာ စိတ္ဓါတ္ အလြန္ အားနည္းျခင္း။
11. ေက်းဇူးရွင္ႀကီး၊ ဆရာႀကီးအျဖစ္ႏွင့္သာ အစဥ္အၿမဲ ခံယူလို၍ တပည့္ ေမြးေသာ အက်င့္ဆိုးမ်ားသာ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး ေလာက၌ ထြန္းကားေနျခင္း။
12. မိမိ၏ပုဂၢလ အက်ဳိးစီးပြါးမွလြဲ၍ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတတ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအား လုပ္ေဆာင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အလြန္ ရွားပါးေနျခင္း၊
13. ေဒသတစ္ခု၌ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုေပၚတြင္ ေျဖရွင္းျခင္းကူညီျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား လုပ္ေဆာင္ရာ၌ မိမိ၏ အက်ဳိးစီးပြါးအား ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္၍ အျမတ္ထုတ္တတ္ သာ ေျဖရွင္းမႈမ်ဳိးသာ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး ေလာက၌ ထြန္းကားေနျခင္း။
14. ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာမ်ားအား ေျဖရွင္းရာ၌ စုေပါင္းအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ မွန္ကန္ေသာ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ တဦးႏွင့္ တဦး အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထား၍ အနစ္နာခံျခင္း စိတ္ဓါတ္တို႕ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ခိုင္မာေသာ ကိုယ္က်င့္ သိကၡာရွိမႈျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သတိႏွင့္ အသိပညာရွိမႈျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ စုပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွသာ ေအာင္ျမင္ရာျဖစ္ ေၾကာင္းအား လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးႏိုင္မႈ အလြန္ အားနည္းျခင္း။
15. မ်ိဳးဆက္သစ္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈ အလြန္အားနည္းျခင္း။
16. ပန္းတိုင္မေရာက္ခင္ “တက္” ေထာင္တတ္ေသာ အက်င့္ဆိုးရွိျခင္း။
17. သာယာဖြယ္၊ လြတ္လပ္ျခင္းတို႕ႏွင့္ ထိေတြ႕ၿပီးလွ်င္ ဘ၀ေမ့ျခင္း၊ မိမိတို႕၏ မူလရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အား ေမ့ေလွ်ာ့ျခင္း။
18. ေအာင္ျမင္မႈ အေပၚ၌သာ စံစား ခံစား တတ္ေသာ္လည္း ျပႆနာမ်ားအေပၚ ဆံုးရံႈးမႈျဖစ္ခဲ့ေသာ္ တာ၀န္ ယူရဲေသာ သတၱိ၊ တာ၀န္ ခံရဲေသာ သတၱိတို႕ရွိမႈ အလြန္အားနည္းျခင္း။
စသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးသည္ အရွိန္အ၀ါေမွးမွိန္လွ်က္ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံ အျဖစ္ ရပ္တည္ေနရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
မ်က္ေမွာက္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားသည္ ... မူလဆင္းသက္လာရာ အေၾကာင္းတရား မ်ားျဖစ္ေသာ ဗုဒၶလမ္းစဥ္၏ အဆံုးအမ တရားေဒသနာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ ေရွးေခတ္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ လူပုဂၢိဳလ္ဆိုင္ရာ အဆံုးအမ သေဘာတရားမ်ားျဖစ္ေသာ မင္းက်င့္တရား ဆယ္ပါး၏ စံတန္ဖိုးမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ... မ်က္ေမွာက္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္ႀကီးအား ေလးႀကိမ္တိုင္တိုင္ စုစည္းထူေထာင္ခဲ့ၾကေသာ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္တို႕၏ ခံယူခ်က္ သေဘာထား အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ကိုက္ညီျခင္းမရွိဟု ဆိုရပါမည္ ... ။
ေယဘူယ်အားျဖင့္ ... ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နိမ့္က်ျခင္းသည္ ၄င္းႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အေပၚ မူတည္ေပသည္ ... ။ သို႕ေသာ္ ဤအခ်က္တခုတည္းကိုပင္ ထပ္မံ ခြဲျခမ္းေလ့လာပါက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အား မည္သူတို႕က ျပဌာန္းသနည္း .... ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ိဳး ရွိလာရပါသည္ .... ။
ဤသို႕ဆိုလွ်င္
၁။ တပါတီ (သို႕) အာဏာရွင္တို႕က ... ၄င္းတို႕စိတ္ႀကိဳက္ (သို႕) ၄င္းတို႕ သေဘာအမိန္႕အတိုင္း .... ျပဌာန္းသည္ေလာ။
၂။ ျပည္သူလူထု သေဘာဆႏၵျဖင့္ ျပဌာန္းေပးသည္ေလာ ဟူသည့္အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္အား ေတြ႕ရွိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
မည္သို႕ပင္ဆိုေစ ... ႏိုင္ငံတႏိုင္ဟု သတ္မွတ္မည္ဆိုပါက ျပည္သူလူထု ဆႏၵသေဘာထားမ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈ၍ မရႏိုင္ပါေပ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အား ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵသေဘာထားအေပၚ အေျခခံ၍ ဤႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ဤေဒသႀကီးအတြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ ... ျပည္သူ ျပည္သား အေပါင္းတို႕၏ ဆႏၵသေဘာထားမ်ားျဖင့္ ဤႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးအား ထူေထာင္ပါသည္ဟူေသာ ... ကဗ်ဥ္းစာတမ္းထိုးႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါမွ တရားဥပေဒသည္လည္း စိုမိုးၿပီး ေလာကပါလတရား (လြတ္လပ္ျခင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္း၊ တန္းတူညီျခင္း) မ်ားလည္း ေပၚထြန္းပါမည္ ... ။ ဤသို႕အားျဖင့္ ... ဤႏိုင္ငံ ဤျပည္သူတို႕၏ ဂုဏ္သိကၡာ အရွိန္အ၀ါ သည္လည္း ... ႀကီးမားၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ေဒသပတ္၀န္းက်င္ အ၀န္းအ၀ိုင္း၌လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတတ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ မည္ ျဖစ္ပါသည္ ... ။
ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတတ္ဖို႕ရန္အတြက္ (သို႕) ေဒသအတြင္း ေလာက ပါလတရားမ်ား ျဖစ္ထြန္း ေပၚေပါက္လာရန္အတြက္ မလိုလားအပ္ေသာ ေအာက္ေဖၚျပပါ စနစ္ (သို႕) ၀ါဒမ်ားကို ဆန္႕က်င္ၿပီး မက်င့္သံုးရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္ ... ။
၁. အာဏာရူးေသာ၀ါဒ (Authoritarianism)
၂. ကိုယ့္မိသားစုေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား ေကာင္းစားေရးအတြက္သာ ေဆာင္ရြက္တတ္ေသာ၀ါဒ (Depotisim)
၃. အာဏာရွင္စနစ္ (Dictatorship), (Totalitarianism)
၄. ကိုယ္ႏွင့္မတူတိုင္း တူရာအုပ္စုဖြဲ႕ဗိုလ္က်စိုးမိုးျခင္း၊ ၫွင္းဆဲႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္ျခင္း၀ါဒ (Tyranny)
၅. စစ္၀ါဒ (Militarism)
စသည့္ စနစ္ (သို႕) ၀ါဒမ်ားကို မိမိတို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ... မျဖစ္ေပၚေအာင္ မက်င့္သံုးႏိုင္ေအာင္ ျပည္သူ ျပည္သားေတြသည္ မိမိတို႕ မိသားစုအေရးထက္ ပို၍အေရးႀကီးေသာ လုပ္ငန္းစဥ္အျဖစ္လည္းေကာင္း ... ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း ... လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း၌ ေလာက ပါလတရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းေနေအာင္ ေသာ္လည္းေကာင္း ... ဦးစြာပထမ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ဖို႕ လိုအပ္ေပလိမ့္မည္ ... ။
ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ဘာသာရပ္ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနအား ... ေလ့လာရာ၌ ယထာဘူတက်က် တည့္တည့္မက္မက္ ၾကည့္ရန္ လိုအပ္ပါ၏ ... ။ ဤစာတမ္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ လူထုအက်ိဳး ... ၊ ေနာင္အခါ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေလာင္း လူငယ္ လူရြယ္မ်ား အတြက္ ... သတိျပဳစရာ ... ၊ သင္ခန္းစာယူစရာ ... ၊ ေ၀ဖန္စရာ ... ၊ ဆင္ျခင္တံုတရား ... လက္ကိုင္ထား၍ ႏိုင္ငံအက်ိဳးသယ္ပိုး ေစျခင္းငွါ ဤႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ေလ့လာေရးစာတမ္း၏ တခုတည္းေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ပါ၏ ... ။
ထို႕ေၾကာင့္ ကမၻာႏွင့္အ၀န္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေနေသာ ျဖစ္စဥ္ႀကီးအတြင္း၌ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး အတြင္း .... ေလာကပါလ တရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မည္သည ့္အတိုင္းအတာအထိ တိုင္းျပည္အား အက်ိဳးသက္ေရာက္ခဲ့သည္ (သို႕) မိမိတို႕၏ အေျခအေန မွန္မ်ားအေပၚ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ အနာဂတ္လူငယ္ လူရြယ္မ်ားအတြက္ စြန္႕လႊတ္ျခင္း အရာ၌ စံနမူနာ အျဖစ္လည္းေကာင္း .... ၊ အနစ္နာခံျခင္းအရာ၌ စံနမူနာ အျဖစ္လည္းေကာင္း လက္ေတြ႕က်က် လုပ္ေဆာင ္က်င့္သံုးသြားရန္ လိုအပ္ ေပလိမ့္မည္ ... ။ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပက္သတ္၍ ဗုဒၶလမ္းစဥ္ ရႈေထာင့္မွ နမူနာယူအပ္ေသာ ... စံအျဖစ္ထားအပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူ အဆအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဆရာႀကီး ဦးေရႊေအာင္ ေရးသားေသာ ... “ဗုဒၶ” အႏိႈင္းမဲ့ ေက်းဇူးရွင္ စာအုပ္မွ .... အဆိုအမိန္႕မ်ားျဖင့္ ကိုးကား ႏိႈင္းယွဥ္၍ ဆက္လက္ ေလ့လာသြားပါမည္ ... ။လူသည္ ဘ၀အား ေလာဘျဖင့္ စတင္ခဲ့သူျဖစ္၏ .... ။ ထို႕ေၾကာင့္ လူသည္ မိမိ လိုခ်င္ေသာအရာ မိမ ိရပ္တည္ႏိုင္ဖို႕ရန္အတြက္ အရာရာကို လိုခ်င္ တတ္မက္၍ ရေအာင္လည္း အားထုတ္ေလ၏။ ဤသည္မွာ ေလာက သဘာ၀တရားပင္ ျဖစ္ေပသည္ ... ။ တနည္းအားျဖင့္လည္း .... သူလို ကိုယ္လို သာမန္ေတြးႏိုင္ေသာ လူသာမန္ အေတြးမ်ိဳး ျဖစ္၏။
ထို႕ေၾကာင့္ ကမၻာႏွင့္အ၀န္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေနေသာ ျဖစ္စဥ္ႀကီးအတြင္း၌ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး အတြင္း .... ေလာကပါလ တရားမ်ား ျဖစ္ထြန္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မည္သည ့္အတိုင္းအတာအထိ တိုင္းျပည္အား အက်ိဳးသက္ေရာက္ခဲ့သည္ (သို႕) မိမိတို႕၏ အေျခအေန မွန္မ်ားအေပၚ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ အနာဂတ္လူငယ္ လူရြယ္မ်ားအတြက္ စြန္႕လႊတ္ျခင္း အရာ၌ စံနမူနာ အျဖစ္လည္းေကာင္း .... ၊ အနစ္နာခံျခင္းအရာ၌ စံနမူနာ အျဖစ္လည္းေကာင္း လက္ေတြ႕က်က် လုပ္ေဆာင ္က်င့္သံုးသြားရန္ လိုအပ္ ေပလိမ့္မည္ ... ။ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပက္သတ္၍ ဗုဒၶလမ္းစဥ္ ရႈေထာင့္မွ နမူနာယူအပ္ေသာ ... စံအျဖစ္ထားအပ္ေသာ အေတြးအေခၚ အယူ အဆအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဆရာႀကီး ဦးေရႊေအာင္ ေရးသားေသာ ... “ဗုဒၶ” အႏိႈင္းမဲ့ ေက်းဇူးရွင္ စာအုပ္မွ .... အဆိုအမိန္႕မ်ားျဖင့္ ကိုးကား ႏိႈင္းယွဥ္၍ ဆက္လက္ ေလ့လာသြားပါမည္ ... ။လူသည္ ဘ၀အား ေလာဘျဖင့္ စတင္ခဲ့သူျဖစ္၏ .... ။ ထို႕ေၾကာင့္ လူသည္ မိမိ လိုခ်င္ေသာအရာ မိမ ိရပ္တည္ႏိုင္ဖို႕ရန္အတြက္ အရာရာကို လိုခ်င္ တတ္မက္၍ ရေအာင္လည္း အားထုတ္ေလ၏။ ဤသည္မွာ ေလာက သဘာ၀တရားပင္ ျဖစ္ေပသည္ ... ။ တနည္းအားျဖင့္လည္း .... သူလို ကိုယ္လို သာမန္ေတြးႏိုင္ေသာ လူသာမန္ အေတြးမ်ိဳး ျဖစ္၏။
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ... အတၱ မိမိအက်ိဳးစီးပြါး တခုတည္းအေပၚ၌သာ ရပ္တည္ေနျခင္း (သို႕) အတၱ၀ါဒ အတၱဓမၼတာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏ ... ။ ႏိုင္ငံေတာ္ ျပည္သူလူထု လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ ေဆာင္ရြက္မည္ ဆိုပါက (သို႕) ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္ ဟူေသာ ပုဂၢိဳလ္၊ ေဆာင္ရြက္မည့္ ပုဂၢိဳလ္ (သို႕) လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လိုသည့္ ေခါင္းေဆာင္ငယ္ ေခါင္းေဆာင္ ေလာင္းလွ်ာမ်ားအတြက္မူ အထက္၌ ေဖၚျပခဲ့ေသာ သူလို ကိုယ္လို သာမန္အေတြးမ်ိဳးျဖင့္ အတၱ၀ါဒ ... ၊ အတၱဓတၱာ ဟူေသာ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြါး ... ၊ ေဆြမ်ိဳးေကာင္းစားေရး ... ၊ ကိုယ့္အုပ္စုအက်ိဳး ကိုယ့္ပါတီအက်ိဳး တခုတည္းအေပၚ အေျခခံေသာ အေတြးအေခၚမ်ိဳးျဖင့္ မရရွိႏိုင္ေပ ... ။
ႏိုင္ငံေရးဟူသည္…
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ... ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတတ္မႈကို ေရွ႕ရႈေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္၏ ... ။ မိမိအက်ိဳးထက္ အမ်ားအက်ိဳးကို ေရွးရႈေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္၏ ... ။ တနည္း အားျဖင့္လည္း ... မိမိတို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း ေလာကပါလ တရားမ်ား ျဖစ္ထြန္း ေပၚေပါက္ေနေအာင္ ဤတရားမ်ားျဖင့္ စည္ပင္ေနေအာင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ေဟာေျပာစည္းရံုး၍ ေဆာင္ရြက္ရေသာ ... လုပ္ငန္းမ်ိဳးျဖစ္၏ ... ။
ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ ... မိမိအက်ိဳးထက္ ေလာကအက်ိဳးကို ေရွးရႈ႕ေဆာင္ရြက္ရ၏ ... ။ မိမိတို႕ ဘ၀မ်ားကိုလည္း ေပးဆပ္ေကာင္း ေပးဆပ္ရ၏ ... ။ လုပ္သမွ်လည္း ေအာင္ျမင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ သို႕ေသာ္ ေအာင္ျမင္သည္ျဖစ္ေစ ... မေအာင္ျမင္သည္ျဖစ္ေစ ... မ်က္ေမွာက္ လုပ္ေဆာင္ေသာ အေျခအေနမ်ားသည္ အေျဖမဟုတ္ဘဲ မိမိ၏ ေလာကအေပၚ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ထားရွိေသာ ေစတနာသည္သာ အဓိကက်သည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိလုပ္ငန္း အထေျမာက္သည္ဟု ဆိုအပ္ပါ၏ ... ။
ဤကဲ့သို႕ေသာ လုပ္ငန္းမ်ိဳးသည္ ... အနတၱ၀ါဒီ အမ်ားအက်ိဳးကိုသာ ... ေရွးရႈ႕ေသာ လမ္းစဥ္ အနတၱပဓါန လမ္းစဥ္ဟုဆိုပါ၏ ... ။
ဤသို႕ေသာ ... လုပ္ငန္းမ်ိဳးကိုလည္း လူသာမန္ သူလို ကိုယ္လို က်င့္ႀကံ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါ၏။ ဤသို႕အားျဖင့္ အေၾကာင္းတရား အက်ိဳးတရားတို႕ အေပၚအေျခခံ၍ ေလာက၌ ေခတ္အဆက္ဆက္၌ အာဇာနည္မ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္၏ ... ။ ေနာင္လည္း ေပၚထြက္ေန အံုးမည္သာ ျဖစ္ပါ၏ ..။
ႏိုင္ငံေရးဟုေခၚေသာ ... “ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳလုပ္ငန္း” (သို႕) “ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ... ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္းကားစည္ပင္သထက္ စည္ပင္ေအာင္ ေဟာေျပာစည္းရံုး ေဆာင္ရြက္ေသာ လုပ္ငန္း” (သို႕) ေလာက အက်ိဳးစီးပြါးကို ဥိးတည္ေဆာင္ရြက္ရ ေသာလုပ္ငန္း” ကို သာမန္ သူလို၊ ကိုယ္လို မည္သူမဆို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ္လည္း သာမန္ သူလိုကိုယ္လို အေတြးမ်ိဳးျဖင့္ ... မေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ပါေပ။
ထိုသို႕ေဆာင္ရြက္ပါက တနည္းအားျဖင့္ …
ဥပမာအားျဖင့္…
ျမန္မာ စကားပံုမ်ားလာ အဆိုအမိန္႕မ်ားမွ တခုျဖစ္ေသာ…
“ အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္မယ္” ဟူေသာ စကားပံုမ်ိဳးျဖင့္ ... ၄င္းကို ယံုၾကည္ လက္ခံက်င့္သံုးသူမ်ား အတြက္ေတာ့ ေလာကဆိုသည့္ ... ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ဆိုသည့္ ... ၊ ႏိုင္ငံေရး ဆိုသည့္ ( အထက္၌ ေဖၚျပထားေသာ အဓိပၸါယ္အတိုင္းရွိေသာ လုပ္ငန္းစဥ္) ေ၀ါဟာရမ်ိဳးကိုပင္ နားလည္ သေဘာေပါက္ရန္ အလြန္ ခက္ခဲေနေပလိမ့္မည္ ... ။
ဤအေတြးမ်ိဳးျဖင့္ ... ေဆာင္ရြက္ပါက ေလာက၌ ေလာကပါလတရားမ်ား စည္ပင္ဖို႕ ေ၀းစြ တိုင္းျပည္အက်ိဳး လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းအက်ိဳး မဆိုထားႏွင့္ မိမိအက်ိဳးစီးပြါးပင္ ပ်က္ဆီးေပလိမ့္မည္ ... ။ ေလာက၌လည္း ေလာကပါလ တရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသထက္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေစလိမ့္မည္ ျဖစ္၏ ... ။ ထို႕အျပင္ ထိုလူအဖြဲ႕အစည္းသည္ ယဥ္ေက်းမႈ နိမ့္က်လွ်က္ အရိုင္းအစိုင္းမ်ားသာ ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္ ... ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတေလ်ာက္ တိုင္းျပည္အား ... ျပန္လည္ စုစည္းထူေထာင္ခဲ့ၾကေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတခ်ိဳ႕ရွိခဲ့ဘူးပါ၏ ... ။
ဤ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားသည္ လူသာမန္ေတြ ျဖစ္ေသာ္လည္း ... သာမန္သူလို ကိုယ္အေတြးမ်ိဳး ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးႏွင့္ ေလာကအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား မဟုတ္ၾကေပ။
ထို႕ေၾကာင့္ပင္ ဤပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း၌ အထူးေလးစား တန္ဖိုးထား အပ္သူမ်ားအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္းျဖစ္၏ ... ။
ေလာက၌လူရယ္လို႕ ျဖစ္လာေသာအခါ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ေတာင္းတျခင္း (၄) မ်ိဳးရွိပါ၏ ... ။
၁. အိမ္ယာထူေထာင္လိုျခင္း။
၂. စီးပြါးပစၥည္းဥစၥာ ျပည့္စံုသထက္ ျပည့္စံုလိုျခင္း။
၃. တရားဓမၼႏွင့္အညီ ေနထိုင္လိုျခင္း။
၄. လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ေနထိုင္လိုျခင္း။
တို႕ျဖစ္၏။
ေဖၚျပပါ အေျခအေနေလးရပ္သည္ လူတိုင္း လူတိုင္း ခံစားလိုေသာ သေဘာတရားမ်ားပင္ ျဖစ္၏ ... ။ တနည္းဆိုေသာ္ ပုထုဇဥ္ လူသားမ်ား လိုလားေသာ ေတာင့္တခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏ ... ။ သူလို ငါလို သူမ်ားလည္း ေတာင့္တပါ၏ ... ။ သူလို ငါလို အဆင့္ထက္ ေက်ာ္သူမ်ားလည္း လိုလား ေတာင့္တၾကပါ၏။
၁. အိမ္ယာထူေထာင္လိုျခင္း။
၂. စီးပြါးပစၥည္းဥစၥာ ျပည့္စံုသထက္ ျပည့္စံုလိုျခင္း။
၃. တရားဓမၼႏွင့္အညီ ေနထိုင္လိုျခင္း။
၄. လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ေနထိုင္လိုျခင္း။
တို႕ျဖစ္၏။
ေဖၚျပပါ အေျခအေနေလးရပ္သည္ လူတိုင္း လူတိုင္း ခံစားလိုေသာ သေဘာတရားမ်ားပင္ ျဖစ္၏ ... ။ တနည္းဆိုေသာ္ ပုထုဇဥ္ လူသားမ်ား လိုလားေသာ ေတာင့္တခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏ ... ။ သူလို ငါလို သူမ်ားလည္း ေတာင့္တပါ၏ ... ။ သူလို ငါလို အဆင့္ထက္ ေက်ာ္သူမ်ားလည္း လိုလား ေတာင့္တၾကပါ၏။
သို႕ေသာ္ -သူလိုငါလို အဆင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္ေသာသူမ်ား ေတာင့္တျခင္းသည္ ဤေတာင့္တျခင္း ေလးမ်ိဳးထက္ ေလာက အက်ိဳးစီးပြါးကို ပိုမို လိုလားေတာင့္တၾကပါ၏။ ေလာက အက်ိဳးအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ အမ်ား အက်ိဳးအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ တနည္းအားျဖင့္ အဓမၼအေပၚ ဓမၼတရားက လႊမ္းမိုးေနမႈကို ပို၍ လိုလား ေတာင္းတၾကပါ၏။
သို႕ေသာ္ သူလိုငါလို အဆင့္ထက္ေက်ာ္လြန္ေသာ သူမ်ားေတာင့္တျခင္းသည္ ဤေတာင့္တျခင္းေလးမ်ိဳးထက္ ေလာက အက်ိဳး စီးပြါးကို ပိုမိုလိုလားေတာင့္တၾကပါ၏ ... ။ ေလာက အက်ိဳးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ အမ်ား အက်ိဳးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ တနည္းအားျဖင့္ ... အဓမၼအေပၚ ဓမၼတရားက လႊမ္းမိုးေနမႈကို ပို၍ လိုလား ေတာင္းတၾကပါ၏ ... ။
သို႕ေသာ္ သူလိုငါလို အဆင့္ထက္ေက်ာ္လြန္ေသာ သူမ်ားေတာင့္တျခင္းသည္ ဤေတာင့္တျခင္းေလးမ်ိဳးထက္ ေလာက အက်ိဳး စီးပြါးကို ပိုမိုလိုလားေတာင့္တၾကပါ၏ ... ။ ေလာက အက်ိဳးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ အမ်ား အက်ိဳးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ... ၊ တနည္းအားျဖင့္ ... အဓမၼအေပၚ ဓမၼတရားက လႊမ္းမိုးေနမႈကို ပို၍ လိုလား ေတာင္းတၾကပါ၏ ... ။
ထိုသို႕ပို၍ လိုလား ေတာင္းတသည္ႏွင့္အမွ် ႀကိဳးလည္း ႀကိဳးစားၾက၏ ... ။ အားလည္း အားထုတ္၏ ... ။ ထိုသို႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ စိတ္သႏၱာန္၌ သူလိုငါလို ေတာင့္တျခင္းမ်ိဳး မရွိေတာ့ဘဲ ... ေလာကေကာင္းက်ိဳး တခုတည္း အေပၚ၌သာ လံု႔လျပဳေသာေၾကာင့္ ... တိုင္းျပည္မ်ားမွာ ေလာကပါလတရား ျဖစ္ထြန္းစည္ပင္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတတ္ၾကေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါ၏ ... ။
ဤသို႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို မ်ိဳးခ်စ္အာဇာနည္မ်ားဟု သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတိုင္း ႏိုင္ငံတိုင္း၌ ေခၚေ၀ၚ ဂုဏ္ျပဳၾကျခင္း ျဖစ္၏ ... ။ ဤသို႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ျမန္မာ့ သမိုင္း၌လည္းရွိပါ၏ ... ။ ၄င္းပုဂၢိဳလ္တို႕သည္ ေလာကအတြက္ မိမိဘ၀မ်ားကို ေပးဆပ္သူမ်ားျဖစ္၏ ... ။ ဤပုဂၢိဳလ္မ်ားကို နမူနာယူအပ္၏ ... ။ ထိုသို႕နမူနာယူ က်င့္ႀကံ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားသည္ သာမန္အေတြးအေခၚမ်ားရွိေသာ သူမ်ားအျမင္၌ “လူအ” “လူညံ့” ဟုျမင္ေနေပလိမ့္မည္ ... ။
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အာဇာနည္ စိတ္သေဘာတရားကို နမူနာယူ က်င့္ႀကံအားထုတ္ေသာ သူမ်ားသည္ အခြင့္အေရး ဟူ၍လည္း မမက္ေမာ ... ၊ ရာထူး စည္းဇိမ္ဟူ၍လည္း မမက္ေမာဘဲ ေလာကသားတို႕အေပၚ၌သာ ေလာကပါလတရား ... ၊ ခ်မ္းသာျခင္းတရား ... ၊ စသည့္ ... ဓမၼတရားမ်ား လႊမ္းမိုးေရးကိုသာ လိုလားသူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏ ... ။
ဤကမၻာ၌ ႏိုင္ငံျဖစ္ေစ ... ၊ ေဒသျဖစ္ေစ ... ၊ လူမ်ိဳးျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံအတြက္ လူမ်ိဳးအတြက္ အနစ္နာခံသူမ်ား ဘ၀ကိုေပးဆပ္သူမ်ား ေပါမ်ားေလေလ ထိုႏိုင္ငံ ထိုလူမ်ိဳးတို႕သည့္ ကမၻာ၌ ထိပ္တန္း ႏိုင္ငံမ်ား ထိပ္တန္း လူမ်ိဳးမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ၾကပါ၏ ... ။ ထိပ္တန္းဟု ဆိုရာ၌ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ... ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈခ်ည္း သက္သက္ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္က်င့္တရား ... ၊ လူ႕က်င့္၀တ္သိကၡာ ေစာင့္စည္းလိုက္နာ က်င့္သံုးျခင္း အရာ၌လည္း ထိပ္တန္း အဆင့္ျမင့္မား တိုးတတ္ၾကပါ၏ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ ထိုႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကမၻာ၌ ၀င့္ၾကြားစြာ ရပ္တည္ႏိုင္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါ၏ ... ။
ဥပမာအားျဖင့္ …..နယူးဇီလန္၊ ေနာ္ေ၀၊ ဆြီဒင္ …အစရွိသည္အားျဖင့္
“ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရွိစဥ္ ျမန္မာျပည္သည္ အာရွ၌ ႏိုင္ငံေရး အရလည္းေကာင္း ... ၊ စီးပြါးေရးအရ လည္းေကာင္း ... ၊ လူမ်ိဳး ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားေသာ အေျခအေနတရပ္ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါသည္...။”
“ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရွိစဥ္ ျမန္မာျပည္သည္ အာရွ၌ ႏိုင္ငံေရး အရလည္းေကာင္း ... ၊ စီးပြါးေရးအရ လည္းေကာင္း ... ၊ လူမ်ိဳး ဂုဏ္သိကၡာ ျမင့္မားေသာ အေျခအေနတရပ္ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါသည္...။”
သို႕ေသာ္ ႏိုင္ငံျဖစ္ေစ ... ၊ ေဒသျဖစ္ေစ ... ၊ လူမ်ိဳးျဖစ္ေစ ... ၊ ႏိုင္ငံအတြက္ လူမ်ိဳးအတြက္ အနစ္နာခံ သူမ်ားဘ၀ကို ေပးဆပ္သူမ်ား နည္းပါးေလေလ (သို႕) ကိုယ္က်ိဳးစီးပြါး တခုတည္းကိုသာ ၾကည့္ေသာသူမ်ား ေပါမ်ားေလေလ ထိုႏိုင္ငံ ... ၊ ထိုေဒသ ... ၊ ထိုလူမ်ိဳးတို႕သည္ အဓမၼတရားမ်ား ဖံုးလႊမ္းေနၿပီး ... ၊ ဆင္းရဲျခင္းအေပါင္း .. ၊ ဒုကၡအေပါင္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေပလိမ့္မည္ ... ။ ကမၻာ့အလယ္၌လည္း လူလံုးမလွ လူရာမသြင္း အႏွိမ္ခံ ဘ၀မ်ားျဖင့္သာ ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္ .... ။
တဖန္ တရားေတာ္လာ ဓမၼပဒ စာအုပ္ အပိုဒ္ (၉၈) ၌
တဖန္ တရားေတာ္လာ ဓမၼပဒ စာအုပ္ အပိုဒ္ (၉၈) ၌
ေဒသတခုသည္ ရြာျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ ... ၊ ေတာျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္ ... ၊ က်ီးကံုးျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္ ... ၊ ခ်ိဳင့္၀ွမ္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္ သို႕ရာတြင္ မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ သူေတာ္စင္ ... ၊ သူေတာ္ေကာင္း (သို႕) ဓမၼတရားကို လက္ကိုင္ျပဳ က်င့္သံုးေနသူမ်ား ျဖစ္ရိုးမွန္ပါက ထိုေဒသသည္ ဤကမၻာေျမေပၚတြင္ ေမြ႕ေလွ်ာ္ဖြယ္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္၏” ဟူ၍ ... ေရးသားထားပါ၏ ... ။
အထက္ပါစာပိုဒ္သည္ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ အထူးသတိျပဳရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္ ... ။ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆ တရပ္အေနျဖင့္ ရႈျမင္ၾကည့္ပါက ႏိုင္ငံအက်ိဳး ... ၊ ေလာကအက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ တနည္းအားျဖင့္ ေလာက ပါလတရားမ်ား မိမိတို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း ျဖစ္ထြန္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ ေဆာင္ရြက္မည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ... ၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား တို႕သည္လည္း ဓမၼတရားမ်ားကို လိုက္နာ က်င့္သံုးရန္ အထူး သတိတရားထားရွိဖို႕ကိုလည္း လမ္းၫႊန္ထားပါ၏ ... ။
ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳး ... ၊ မိမိတို႕ ေနထိုင္ရာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတို႕အေပၚ ဒုကၡစံုက်ေရာက္ေနေသာ ကာလ ... ၊ တနည္းအားျဖင့္ အဓမၼတရားမ်ား ဖံုးလႊမ္းေနေသာ အခ်ိန္မ်ား၌ စြန္႕လႊတ္စြန္႕စား အနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ၾကသူမ်ားသည္ တိုင္းႏိုင္ငံအသီးသီးတို႕၌ ေပၚထြန္းၾကပါ၏ ... ။ ထိုသို႕ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳး လူ႕ အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ စြန္႕လႊတ္ အနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၌လည္း (၂) မ်ိဳး ရွိပါ၏ ... ။
၁။ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳး လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ပစၥည္းဥစၥာ စြန္႕ၾကပါ၏ ... ။ ေျခလက္ အဂၤါမ်ားလည္း စြန္႕လႊတ္ၾကပါ၏ ... ။ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ထိုႏိုင္ငံ ထိုလူမ်ိဳး ထိုလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အဓမၼတရားအေပၚ ဓမၼတရားက ဖံုးလႊမ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကသူမ်ားပင္ ျဖစ္ေပ၏ ... ။ တနည္းအားျဖင့္ ... ေလာက၌ အဓမၼတရား မထြန္းကားေအာင္ မိမိတို႕ဘ၀ ဥစၥာပစၥည္း ... ၊ စည္းဇိမ္ေတြကို ေလာကအတြက္ စေတးေသာသူမ်ားပင္ ျဖစ္၏ ... ။ သို႕ေသာ္ မိမိတို႕၏ အနစ္နာခံမႈေၾကာင့္ အက်ိဳးတရားမ်ား ေပၚထြန္းလာေသာအခါ မိမိသည္ ရာထူး၊ စည္းဇိမ္၊ အာဏာစသည့္ အခြင့္အေရး မ်ားကိုလည္း ခံစားထိုက္သည္ဟု ခံယူေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္းရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္၏ ... ။
၂။ေလာက၌ အဓမၼတရားအေပၚ ဓမၼတရားမွ ဖံုးလႊမ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မိမိ၏ စြန္႕လႊတ ္အနစ္နာခံမႈမ်ား၏ ေနာက္၌ မည္သည့္ အခြင့္အေရးကိုမွ် မမက္ေမာ ... ၊ မည္သည့္ ခံစားခြင့္ကိုမွလည္း မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း ရွိပါ၏ ... ။ ထို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးတို႕သည္သာ တကယ့္ အာဇာနည္ သူရဲေကာင္း အစစ္အမွန္ပင္ ျဖစ္ေပ၏ ... ။ ေလာက၌ အဓမၼအေပၚ ဓမၼတရားက လႊမ္းမိုးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မိမိအတၱ အက်ိဳးပါမွ၊ ရာထူး၊ ေငြေၾကး၊ စည္းဇိမ္ရမွ (သို႕) ရသင့္သည္ဟူေသာ အယူအဆ သေဘာတရားမ်ားသည္ စစ္မွန္စြန္႕လႊတ္ျခင္း အနစ္နာခံျခင္းဟု မမည္ေပ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ဟု မဆိုအပ္ ... ၊ တနည္းအားျဖင့္ ဤသည္မွာ အတၱ၀ါဒ အတၱလမ္းစဥ္သာ ျဖစ္ေပ၏ ... ။
၂။ေလာက၌ အဓမၼတရားအေပၚ ဓမၼတရားမွ ဖံုးလႊမ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မိမိ၏ စြန္႕လႊတ ္အနစ္နာခံမႈမ်ား၏ ေနာက္၌ မည္သည့္ အခြင့္အေရးကိုမွ် မမက္ေမာ ... ၊ မည္သည့္ ခံစားခြင့္ကိုမွလည္း မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း ရွိပါ၏ ... ။ ထို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးတို႕သည္သာ တကယ့္ အာဇာနည္ သူရဲေကာင္း အစစ္အမွန္ပင္ ျဖစ္ေပ၏ ... ။ ေလာက၌ အဓမၼအေပၚ ဓမၼတရားက လႊမ္းမိုးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မိမိအတၱ အက်ိဳးပါမွ၊ ရာထူး၊ ေငြေၾကး၊ စည္းဇိမ္ရမွ (သို႕) ရသင့္သည္ဟူေသာ အယူအဆ သေဘာတရားမ်ားသည္ စစ္မွန္စြန္႕လႊတ္ျခင္း အနစ္နာခံျခင္းဟု မမည္ေပ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ဟု မဆိုအပ္ ... ၊ တနည္းအားျဖင့္ ဤသည္မွာ အတၱ၀ါဒ အတၱလမ္းစဥ္သာ ျဖစ္ေပ၏ ... ။
ဤကမၻာ၏ တိုင္းႏိုင္ငံအသီးသီး ... ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးတို႕၌ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိၾကပါ၏ ... ။ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေလာကအတြက္ မိမိတို႕ဘ၀ကို စေတး၍ ေလာကအက်ိဳးစီးပြါး တခုတည္းအေပၚ၌သာ ေရွးရႈၾကပါ၏ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားကို သူလို ငါလို သာမန္အဆင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္ ျမင့္ျမတ္ေသာသူ ... ၊ သူရဲေကာင္းမ်ား ... ၊ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ တိုင္းႏိုင္ငံအသီးသီး ... ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးတို႕၌လည္း ၄င္းႏိုင္ငံ ... ၊ ၄င္းလူမ်ိဳးတို႕ကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ တန္ဖိုးထား ကဗ်ည္းထိုး အေလးအျမတ္ ျပဳၾကျခင္းျဖစ္ပါ၏ ... ။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အယူအဆမ်ားအနက္ ေအာက္ေဖၚျပပါ အဆံုးအမတခုမွာ လြန္စြာမွတ္သား လိုက္နာ က်င့္သံုးဖြယ္ ျဖစ္၏ ... ။
ဗုဒၶလမ္းစဥ္အရ လူတိုင္း၌ က်င့္စဥ္အားျဖင့္ သံုးဆင့္ရွိပါ၏။
၁။ေလာကအတြက္ျဖစ္သည္။
၂။ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ျဖစ္သည္။
၃။ မိမိႏွင့္ မိမိတို႕မိသားစုအတြက္ျဖစ္သည္။
မိမိႏွင့္ မိမိ မိသားစု အက်ိဳးစီးပြါးကို ေဆာင္ရြက္ရာ၌ မိမိႏိုင္ငံ ... ၊ မိမိတို႕အမ်ိဳးသားမ်ား အေရးႏွင့္လည္း ဆက္စပ္ေပသည္ ... ။ မိမိ “အား” ေကာင္းလွ်င္ ေကာင္းသလို ႏိုင္ငံအက်ိဳး ... ၊ အမ်ိဳးသားေရး အက်ိဳးတို႕ကို ပိုမို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္ မိမိ “အား” ေကာင္းပါမွ ႏိုင္ငံ လူမ်ိဳးအတြက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္ ... ။ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳး “အား” ေကာင္းမွ ဤကမၻာေလာက အက်ိဳးအတြက္ ပိုမို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္ ျဖစ္ပါ၏ ... ။
ထို႕ေၾကာင့္ မိမိအက်ိဳးစီးပြါးကို တနည္းအားျဖင့္ မိမိကိုယ္မိမိ “အား” ေကာင္းေအာင္ ျမင့္သည္ထက ္ျမင့္မားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ မိမိႏိုင္ငံ မိမိလူမ်ိဳး မိမိတို႕လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္ပါ၏ ... ။ တနည္းအားျဖင့္ မိမိအား ေလာကအတြက္ အသံုးခ်ရန္ ျဖစ္၏ ... ။ ဤသို႕ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါမွ ေလာက၌ လူပီသ၏ ... ။ ေလာက၌ လူျဖစ္ရက်ိဳးနပ္၏ ... ။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ၌ စံတန္ဖိုးမ်ားသည္ -
“ ငါေကာင္းစားေရးသာ ပထမ” ဟူေသာ အယူအဆမဟုတ္ဘဲ “ ေလာက ေကာင္းစားေရးသည္သာ ပထမ” ဟူေသာ စံတန္ဖိုးပင္ျဖစ္ပါ၏ ... ။ တနည္းအားျဖင့္ “အနတၱပဓါန လမ္းစဥ္” ပင္ျဖစ္ေပသည္ ... ။
ျမန္မာ့သမိုင္း၏ စံ
ႏိုင္ငံျဖစ္ေစ ... ၊ လူမ်ိဳးျဖစ္ေစ ... ထူေထာင္ရာ၌ စည္းလံုးမႈသည္ မ်ားစြာအေရးႀကီးပါ၏ ... ။ က်မ္းဂန္မ်ား၌ စည္းလံုးမႈပံုစံ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္ ... ။
၁။ သမ၀ါယ သမၺႏၶ ဟုေခၚေသာ အားလံုးတသားတည္း က်ေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ၊ တေသြး၊ တသံ၊ တမိန္႕တည္းအေပၚ၌ တူညီေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ။
၂။ သံေယာဂ သမၺႏၶ ဟုေခၚေသာ အားလံုးေသာသူတို႕သည္ သူတလူ ... ၊ ငါတမင္း ... ၊ ႏိုင္ငံသားတို႕သည္ ထင္းအစည္း ေျပသကဲ့သို႕ အကြဲအကာႏွင့္ တူေသာ စည္းလံုးမႈ ဟူ၍ျဖစ္ပါ၏ ... ။
တသားတည္းျဖစ္ေသာ စည္းလံုးညီၫႊတ္မႈ (သမ၀ါယ သမၺႏၶ) ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ အေျခခံအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ ရွိ၏ ... ။
၁။ “အျမင္ခ်င္း” တူမႈ
၂။ “ အက်င့္ခ်င္း” တူမႈ တို႕ျဖစ္၏ ... ။
ေလာကအတြက္အသံုးခ်ရန္
ေလာကဓမၼတာ သေဘာအရ “လူ” ဟူသည္ မိမိဘ၀ကို တိုးတတ္သည္ထက္ တိုးတတ္ေအာင္ လွသထက္လွေအာင္ ရွိသထက္ပိုရွိေအာင္ အားထုတ္လံု ့လ ျပဳသည္ခ်ည္းျဖစ္၏ ... ။ သို႕ရာတြင္ တိုးတတ္လာေသာ ဘ၀အေျခအေနတို႕ကို အသံုးခ်ရာ၌မူ မိမိအတြက္ အသံုးခ်ျခင္းႏွင့္ ေလာကအတြက္ အသံုးခ်ျခင္း ဟူ၍ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားပါ၏ ... ။
ဘ၀ကိုေလာကအတြက္ အသံုးခ်ရာ၌ ၄င္းပုဂၢိဳလ္မ်ားတို႕တြင္ ျပတ္သားေသာက်င့္စဥ္သည္ ရွိၿပီးျဖစ္၏။ ထိုက်င့္စဥ္မွာလည္း ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ အဆံုးအမ တရားေတာ္မ်ားမွ ရေလ၏။
ထို႕ေၾကာင့္ ေရွးေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႕၏ အမ်ိဳးသားစရိုက္လကၡဏာ ... ၊ အမ်ိဳးသား ဉာဥ္ကား ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္ ရက္ေရာ ျခင္းလကၡဏာတို႕ ျဖစ္၏ ... ။ ထိုစရိုက္ လကၡဏာ ဉာဥ္တို႕ျဖင့္ ေရွးေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႕သည္ မိမိတို႕ႏိုင္ငံ မိမိတို႕ဂုဏ္ကို ထိန္းသိမ္း ျမွင့္တင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ၏ ... ။
ထို ့ေၾကာင့္ ထိုေခတ္ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႕သည္..
“ စားလို၍ အလုပ္လုပ္ျခင္း မဟုတ္” ဘဲ “ အလုပ္ လုပ္လို၍ စားျခင္းသာ ျဖစ္သည္” က်မ္းဂန္က ဆိုပါ၏ ... ။
ေလာက၌ အတၱဟိတ ဟုေခၚေသာ မိမိကိုယ္က်ိဳး တခုတည္း အတြက္သာ ဆိုလွ်င္ အစြန္းတဘက္သို႕ ေရာက္ပါ၏ ... ။
ျမန္မာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၌ မဇၥ်ိမပ႗ိပဒါလမ္းစဥ္ဟု ေျပာဆိုသံုးႏံႈးၾကပါ၏ ... ။ ၎တို႕ ေျပာဆိုေနေသာ အဓိပၸါယ္မွာလည္း “ အူမေတာင့္မွ သိလေစာင့္မည့္” ဆိုသည့္ သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေသာ အတၱႏွင့္ပရ မွ်တရမည္ဟု ဆိုပါ၏ ... ။ ဆိုလိုသည့္အဓိပၸါယ္မွာ ေလာကအေရး ေဆာင္ရာတြင္ ကိုယ္ (၅၀ %) သူ ( ၅၀ %) ဟူသည့္ သေဘာတရားမ်ိဳးျဖစ္၏ ... ။ သို႕ဆိုလွ်င္ မိမိအား ေလာကအတြက္ အသံုးခ်ခဲ့ၾကရာ၌ အဘယ္မွာ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ျခင္း ဟူေသာ သေဘာတရားရွိနည္း ... ။
ေအာက္ပါပံုမ်ားျဖင့္ စဥ္းစားၾကည့္ပါစို႕…..
မဇၥ်ိမပ႗ိပဒါလမ္းစဥ္ဆိုသည္မွာ……
အထက္စာပိုဒ္၌ ေဖၚျပခဲ့ဘူးသလို ေလာက၌ မိမိ၌ “အား” ရွိလွ်င္ ရွိသလို မိမိတို႕ ႏိုင္ငံ လူမ်ိဳး လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြက္ အသံုးခ်ႏိုင္ပါသည္ ... ။ မိမိ ႏိုင္ငံ လူမ်ိဳးလူ႕အဖြဲ႕အစည္း၌ “ အား” ရွိမွလည္း ကမာၻ႔အက်ိဳး ေလာက အက်ိဳး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္ ... ။
အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္လာလွ်င္ မိမိ၌ တခုခုရွိမွ သူအား တခုခုေပးႏိုင္မည္ ... ၊ မိမိ၌ တခုခုတစံုတရာ မရွိခဲ့ေသာ္ ထို အလွဴခံ ပုဂၢိဳလ္အား (က န္ေတာ့ဆြမ္းပါဘုရား ဟု ဆိုသည္မွလြဲ၍) တစံုတရာ တခုခု ေပးႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ ... ။
ထို႕ေၾကာင့္ အရင္ဦးစြာ မိမိ၌ တစံုတရာ တခုခုရွိေအာင္ ပထမ ေဆာင္ရြက္ရပါ၏ ... ။ ထို ့ေနာက္ မိမိ၌ တစံုတရာ တခုခု ရွိလာေသာအခါ ၎တို႕ကို ေလာကအတြက္ ျပန္လည္အသံုးခ် ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္၏ ... ။ ထိုသေဘာတရားသည္ ပရဟိတျဖစ္၏ ... ။
ဤသေဘာတရားအရ အရင္ဆံုး မိမိကိုယ္ကို မိမိ အားရွိေအာင္ အရင္ တည္ေဆာက္ရန္ လိုေပ၏ ... ။ သို႕ေသာ္ အားရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ၎အားေတြျဖင့္ မိမိဘ၀ကို ေလာကအတြက္ ျပန္လည္ အသံုးခ်ျခင္း လုပ္ငန္းကို မဇၥ်ိမပ႗ိပဒါ လမ္းစဥ္ဟု ေခၚပါ၏ ... ။
မဇၥ်ိမပ႗ိပဒါ လမ္းစဥ္ သေဘာတရားအေပၚ ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကည္ၾကပါစို႕…..
ေလာက၌ အတၱဟိတ ကိုယ္က်ိဳး စီးပြါးခ်ည္းသက္သက္ လုပ္သူဟူသမွ်သည္ မိမိအတြက္ခ်ည္း တကိုယ္ေကာင္ းစိတ္ထားျဖင့္ လုပ္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုး မိမိကိုယ္က်ိဳး စီပြါးကိုမွ်ပင္ ထူေထာင္၍ မရေပ ... ။ ထူေထာင္ရသည ္ဆိုပါလွ်င္လည္း အထင္အားျဖင့္ ထူေထာင္ ေနျခင္းသာျဖစ္ပါ၏ ... ။
“ အမွန္” အားျဖင့္ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳး လူ ့အဖြဲ႕အစည္းအက်ိဳး ေလာကအက်ိဳးကို ျပဳႏိုင္သထက္ ျပဳႏိုင္မွသာ (သို႕) မိမိဘ၀ကို ကိုးကြယ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ မိမိဘ၀အား ေလာကအတြက္ ေပးဆပ္ႏိုင္မွသာလွ်င္ မိမိအက်ိဳးစီးပြါးကို ထူေထာင္ႏိုင္၏ ... ။ ဤအျမင္ႏွင့္ ဤအက်င့္သည္ ဗုဒၶအဆံုးအမမွ လာေသာ၊ ဘုရားေလာင္းဘ၀ ျဖစ္စဥ္မွလာေသာ အျမင္ႏွင့္က်င့္စဥ္သာျဖစ္ပါ၏ ... ။
ဤအျမင္ႏွင့္ ဤအက်င့္အား ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႕၏ သႏၱာန္၌ အျမစ္တြယ္ေစရန္ ဗုဒၶအဆံုးအမ စာေပမ်ား၌လည္းေကာင္း ... ၊ ပုဂံေခတ္ ရွင္အရဟံ ... ၊ အေနာ္ရထာ မင္းတရားတို႕သည္ လည္းေကာင္း ... ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ အေလာင္းဘုရား တို႕သည္ လည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ လည္းေကာင္း ... ၊ သမၼတႀကီး ေဂ်ာ့၀ါရွင္တန္၊ သမၼတႀကီး အီဗရာဟန္လင္ကြန္း တို႕သည္ လည္းေကာင္း...၊ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး မဟတၱမဂႏၶီ ... ၊ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႕သည္လည္း ေကာင္း ... ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အသက္စြန္႕ခဲ့ၾကသူ ...၊ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ အသက္ရွင္ က်န္ရစ္သူမ်ားသည္ လည္းေကာင္း ... ၊ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျပည္သူလူထုအတြက္ ေလာကအတြက္ မိမိတို႕ဘ၀မ်ားကို ေပးဆပ္ခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ လည္းေကာင္း ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္ပါ၏ ... ။ မိမိက ၾကည့္တတ္ရန္သာ လိုေပ၏။
အထက္၌ ေဖၚျပခဲ့ေသာ သေဘာတရားမ်ားသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ၏ အေျခခံရမည့္ သေဘာတရားမ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း ... ၊ လူငယ္ လူရြယ္မ်ားအတြက္ လမ္းၫႊန္အျဖစ္ လည္းေကာင္း ... ၊ ဗုဒၶတရားေတာ္လာ အဆံုးအမမ်ားအျဖစ္ လည္းေကာင္း ... ၊ ဘ၀ႏွင့္ ဆိုင္ေသာ အသိတရား၊ သတိတရား၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႕၏ စံတန္ဖိုးမ်ားအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ အတုယူဖြယ္၊ မွတ္သားဖြယ္၊ လက္ေတြ႕ လိုက္နာ က်င့္သံုးအပ္ေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားအျဖစ္ ေလ့လာ ေရးသားအပ္ျခင္းျဖစ္ပါ၏ ... ။
(က်မ္းကိုး - ဆရာႀကီးဦးေရႊေအာင္ ေရးသားစီရင္ေသာ “ဗုဒၶ” အႏိႈင္းမဲ့ေက်းဇူးရွင္)
ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္)
ပုဂံကို သမုဒၵရာဇ္မင္းမွ ၁၀၇ - ၁၅၂ အတြင္း တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟု ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ အဂၤလိပ္ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ကို ၄၀၀ မွစတင္၍ ၁၆၀၃ ၌ စည္းမ်ဥ္းခံ ဘုရင္စနစ္ကို စတင္ က်င့္သံုးခဲ့ပါ၏။ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို အေနာ္ရထာမွ ၁၀၄၄ - ၁၀၇၇ ၌ စုစည္းတည္ေထာင္ပါသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျမန္မာတို႕ ႏိုင္ငံထူေထာင္သည့္အခ်ိန္သည္ အဂၤလိပ္ထက္ေစာပါေသးသည္။ ပုဂံေစတီပုထိုးမ်ားႏွင့္ အဂၤလန္မွ အထင္ကရ သမိုင္း၀င္ အေဆာက္အဦးတို႔မွာ တစ္ေခတ္တည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပုဂံကေတာင္ ပို၍ေစာလွ်င္ ေစာႏိုင္ပါေသးသည္။ စိန္႕ေပါလ္ ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ပုဂံအာနႏၵာဘုရားတို႕မွာ မေရွးမေႏွာင္းတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါသည္။
တတိယျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ကာလအတြင္း၌ ျမန္မာတို႕ ေလာကဓါတ္ပညာရပ္ပိုင္းတြင္ မ်ားစြာေခတ္ေနာက္ က်က်န္ခဲ့ေပၿပီ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ နယူတန္အေၾကာင္း ျမန္မာတို႕ သိသည္မွာ အလြန္ေနာက္က်ေနခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။၂၀၀၇ ခုႏွစ္ထုတ္ အေတြးအျမင္စာေစာင္၌ စာေရးသူ ဆရာ ဘိုးလိႈင္၏ “စတီဖင္ေဟာ့ကင္းအက္ေဆးမ်ား” ဟူေသာေဆာင္းပါး ၌ အေၾကာင္းအရာတခုသည္ အထူးသတိျပဳစရာဆင္ျခင္စရာ၊ ျပန္လည္သံုးသပ္ဆန္းစစ္စရာ အျဖစ္ေလ့လာေတြ႕ရွိပါသည္။
၁။ ၁၈၂၄ တြင္ မိုက္ကယ္ဖါရာေဒးသည္ လွ်ပ္စစ္ပညာရွင္ႀကီးအျဖစ္ ထင္ေပၚေနခ်ိန္၌ ျမန္မာျပည္၌ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာပထမစစ္ျဖစ္ ပြါးလွ်က္ရွိၿပီး ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံအား အဂၤလိပ္တိုက သိမ္းပိုက္လိုက္ခ်ိန္ျဖစ္၏။ ျမန္မာတို႕ လွ်ပ္စစ္အေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က မသိ ေသးေပ။ မၾကားဘူးေသးေခ်။
၁။ ၁၈၂၄ တြင္ မိုက္ကယ္ဖါရာေဒးသည္ လွ်ပ္စစ္ပညာရွင္ႀကီးအျဖစ္ ထင္ေပၚေနခ်ိန္၌ ျမန္မာျပည္၌ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာပထမစစ္ျဖစ္ ပြါးလွ်က္ရွိၿပီး ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံအား အဂၤလိပ္တိုက သိမ္းပိုက္လိုက္ခ်ိန္ျဖစ္၏။ ျမန္မာတို႕ လွ်ပ္စစ္အေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က မသိ ေသးေပ။ မၾကားဘူးေသးေခ်။
၂။ အက္ဒီဆင္က လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား၊ လွ်ပ္စစ္မီးသီးတီထြင္ၿပီး တယ္လီဖုန္းကို ေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္း ေအာင္ စမ္းသပ္ေနခ်ိန္ ျမန္မာတို႕၏ သိပၸံပညာကို ဦးေဆာင္မည့္ ေယာမင္းႀကီး ဦးဘိုးလိႈင္မွ အရာက်ေန ခ်ိန္ျဖစ္ေနျပန္ပါသည္။ J. J. Thomson တို႕လူသိုက္ လွ်ပ္စစ္မီးေခ်ာင္းႏွင့္ စမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ၿပီး အီလက္ထရြန္ကို ရွာေဖြေတြ႕႐ွိေသာအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတို႕ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႕ လံုးလံုးက်ေရာက္သြားၿပီျဖစ္သည္။
၃။ တဖန္ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္၀န္းက်င္၌ ျမန္မာမ်ိဳးခ်စ္တို႕၏ နယ္ခ်ဲ႕ကိုျပန္လည္တိုက္ခိုက္ေတာ္လွန္မႈမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းစျပဳေနခ်ိန္၌ ဂ်ာမဏီမွ မက္စ္ပလန္႕၏ ကြမ္တန္သီအိုရီေပၚေပါက္ေသာ ၂၀ ရာစုအစ ႏွစ္သစ္ ျမန္မာတို႕ ေခါင္းမေထာင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ကာလေတြျဖစ္ ေနျပန္ပါ သည္။
၄။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ အိုင္စတိုင္း၏ အလင္းႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ သဘာ၀ကိုျပေသာ သီအိုရီႏွင့္ ရီေလတစ္ဗတီသီအိုရီ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုကာလအေတာအတြင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ “ ကမၻာႀကီး ျပားသည္ / လံုးသည္” စကားစစ္ထိုးပြဲက်င္းပခဲ့ၿပီး ျမန္မာဘုရင္ေခတ္မွ ျမန္မာ၀န္ႀကီးေဟာင္း၊ မင္းႀကီးေဟာင္းတို႕ နားေထာင္ခဲ့ေၾကာင္း ဖတ္ခဲ့ရဘူးပါသည္။ ထိုပြဲ၌ ကမာၻ “ ျပားသည္” ဘက္ကို ဒိုင္က အႏိုင္ေပးလိုက္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
၅။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အဂ္လိပ္မွက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္သည့္ အေၾကာင္းဖတ္ရေလတိုင္း အဂၤလိပ္က စစ္လက္နက္ပစၥည္း သာလြန္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာတို ့က ရံႈးနိမ့္ခဲ့ရေၾကာင္း ေရးထားတာဖတ္ခဲ့ရပါသည္။
ျမန္မာတို႕သည္ သတၱိ ဗ်တၱိအရာ၌လည္း ေခသူမဟုတ္ပါ၊ စစ္ပညာအရာမွာလည္း မညံပါ။ သို႕ အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႕စစ္ လက္နက္သည္ ေနာက္က်က်န္ခဲ့ပါသနည္း။ ဤအေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သမိုင္း၌ ခိုင္မာေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ အေထာက္အထား မေတြ႕ရေသးပါ။
ေဖၚျပပါအခ်က္အလက္မ်ားသည္ တေခတ္တခါက ျမန္မာတို႕၏ အေျခအေနမ်ားကို ထင္ဟက္ေဖၚၫႊန္းလွ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဤႏိုင္ငံေရး သိပၸံေလ့လာေရးစာတမ္းသည္ ျမန္မာတို႕၏ ေခတ္အဆက္ဆက္အေျခအေနမ်ားတို႕၏ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကို ျပန္လည္ေလ့လာဆန္းစစ္ သုေတသနျပဳျခင္းမွာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနမ်ားသည္ မည္သည့္အက်ိဳးဆက္မွ ဆင္းသက္ခဲ့သနည္း၊ မည္သည့္အတိုင္းအတာထိ သက္ေရာက္ခဲ့သနည္း ဆိုသည့္ကို ေလ့လာ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေလ့လာသူ စာဖက္ပရိသက္အေပါင္းသည္ ဤစာမ်က္ႏွာမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္၌ရွိေသာ အေၾကာင္းရင္း မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု စဥ္းစားႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါ၏။
ဤေလ့လာေရးစာတမ္း၌ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ား၏ စံတန္ဖိုးမ်ားအား ေဖၚျပခဲ့ပါၿပီ။ ေလ့လာသူမ်ားအေနျဖင့္ သင့္ေတာ္ရာ ရႈေထာင့္မ်ားမွ ျပန္လည္သံုးသပ္၍ လိုအပ္သည္ကိုယူ၊ မလိုအပ္သည္မ်ားကို ဖယ္႐ွားကာ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ စံတန္ဖိုးမ်ားအား ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း၍ အနာဂတ္တိုင္းျပည္ႀကီးကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစဟု ဆုေတာင္းရင္း ပထမပိုင္း ေလ့လာမႈမ်ားအား ဤေနရာ၌ အဆံုးသပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
28.2.2015
Sources...
http://www.ashinpanna.com/
http://praykhineaye.blogspot.com/2010_07_18_archive.html